7 Tips: Op vakantie met je stiefkind!

7 tips voor een geslaagde vakantie met je stiefkind, want vakantie is voor stiefouders een extra uitdaging. Dikwijls loopt het fout waar samengestelde gezinnen hun vakantie volledig als ‘gezinsvakantie’ inplannen.

De vakantie is een uitdagende periode, voor àlle ouders. Puzzelen met opvang, sport- en spelkampen voor de kinderen, de eigen work-life balance als ouders. Terwijl de vakantie een tijd van ontspanning en rust zou moeten zijn, is het voor vele gezinnen eerder een tijd van extra druk, want elke ouder wil het beste voor de kinderen, maar je hebt ook je dagelijkse verplichtingen op het werk die blijven.

Op vakantie met je stiefkind gaan zorgt voor plusouders voor een extra uitdaging: de stiefkinderen die in vele gevallen langer en meer aanwezig zijn, nood aan ontspanning met het eigen kerngezin of tijd met je partner alleen, maar dat lijkt je maar niet gegund. Ik geef toe dat ik zelf ook telkens weer ‘last’ ondervind tijdens de vakanties. “Zelfs jij als plusoudercoach en na zoveel jaren, Anja!?” hoor ik je al denken. Inderdaad, zelfs ik en na zoveel jaren. De ‘last’ is bijlange niet meer zo zwaar als in onze eerste jaren als samengesteld gezin, maar volledig weg is het niet. Ik heb er in de jaren mee leren omgaan en deel graag mijn tips om de vakanties toch naar je hand te zetten, zodat je zelf ook kan ontspannen.

Dikwijls loopt het fout waar samengestelde gezinnen hun vakantie volledig als ‘gezinsvakantie’ inplannen. De biologische ouders willen het liefst van al zo snel mogelijk een warm gezin vormen. Na al het leed dat er is voorafgegaan door scheiding of overlijden van de andere ouder, willen ouders voor zichzelf en hun kinderen graag werk maken van een gelukkige nieuwe toekomst. Ze denken dat de vakantie hiertoe het moment bij uitstek is om dat mogelijk te maken. Samen tijd doorbrengen met de nieuwe partner zal zeker goed zijn om de banden aan te halen … denken ze.

Maar zowel de nieuwe partner als de kinderen hebben hier niet altijd behoefte aan. Tijdens de vakanties komen de natuurlijke basisbehoeften nog meer naar boven: aandacht voor de bloedband, tijd alleen met het kerngezin, de partnerrelatie, me-time. De vakantie staat symbool voor ontspanning. Dan nog eens ‘moeten’ investeren en doen wat ‘hoort’ volgens anderen hun verwachtingen, werkt contraproductief. Maar hoe zorg je dan dat al die verschillende behoeften ingevuld kunnen worden in een beperkt aantal vakantiedagen?

Die zomer was het eindelijk zover, mijn man zou voor de eerste keer deelnemen aan het wereldkampioenschap elektrisch skateboarden in Parijs. Het is een hobby geworden die hij deelt met mensen over de hele wereld. En die mensen zou hij nu eindelijk live ontmoeten op de Evolve Worldcup. Ik gunde hem dat weekend zo hard. Maar het was gelijk ook een weekend waarin mijn stiefzoon er ook bij was. Met 3 kinderen in huis is net iets heftiger dan ons kerngezin met 2 kinderen. Een lange rit met 3 in de wagen is ook net iets heftiger dan met 2. Maar het was nu zo …

In ons gezin hebben we de afspraak om het ene jaar op vakantie te gaan mét stiefzoon en het andere jaar zonder. Het heeft een tijdje geduurd om dit idee in eerste instantie al te kunnen aanbrengen bij mijn man, om vervolgens het idee ook nog eens te laten rijpen bij hem. Schuldgevoelens speelden mijn man daarbij vooral parten. Bij mij trouwens ook, want volgens het maatschappelijke beeld ben je een slechte stiefmoeder als je nog maar op het idee durft te komen om zonder je stiefkind op vakantie te willen. Maar zijn zoon zou hierdoor niets tekort komen en hoefde zich niet afgewezen te voelen. Wij zouden op vakantie zijn terwijl hij zelf elke vakantie met zijn mama naar het buitenland gaat.

Toen we de eerste keer op vakantie gingen met enkel het kerngezin ging dat gepaard met heel wat weerstand van de omgeving. We trokken ons niets aan van die weerstand, want wij wisten wat de behoeften zijn binnen een samengesteld gezin, niet de buitenstaanders met hun meningen. Na die fantastische vakantie met ons kerngezin voelde ik me herboren. Mijn batterij was terug helemaal opgeladen en ik kon me weer volledig openstellen naar mijn stiefzoon toe. Er was als het ware terug een reserve waar ik uit kon putten. En dit jaar was het terug aan mij om water bij de wijn te doen. Veel water, want er stonden zowel paasvakantie, de worldcup als 2 weken zomervakantie op het programma.

Na de paasvakantie wist ik niet wat ik van het weekend in Parijs zou moeten verwachten. Ik wist dat ik een heel groot deel van de tijd alleen zou zijn met de 3 kinderen, maar hoe het precies zou verlopen, wisten we niet vooraf. We hadden een huisje gehuurd vlakbij de basecamp waar het wereldkampioenschap startte, een camping aan een mooi meer vlakbij Parijs. De rest van het programma zouden we pas op het moment zelf kennen. Vroeger zou ik hier al weken, zelfs maanden vooraf over liggen tobben. Dat het mij snel teveel zou zijn, dat mijn energie snel op zou zijn, blablabla.

Maar ik leerde intussen al dat welk scenario je ook bedenkt, het altijd anders loopt. Hoe het wereldkampioenschap verliep, kon ik inderdaad vooraf niet bedenken. Achteraf bekeken was ik blij en dankbaar dat mijn pluszoon erbij was. Hij hielp mij enorm met de zorg om de 2 kleinsten, animeerde hen geweldig in het water en omgekeerd kon ik zijn zorgen benoemen naar zijn papa toe. Het was voor hem spannend om niet te weten hoeveel hij zijn papa zou zien dit weekend en of we al de kans hadden om hem te zien. Ik besefte tijdens dit weekend dat we mekaars behoeften beter aanvoelen dan gedacht. Het leek er dus op dat onze grote zomervakantie van bijna 2 weken in de Provence ook een succes zouden worden. Maar dit was natuurlijk slechts een weekend!

Lees ook mijn blog: Tips voor gescheiden vaders

18 augustus was het zover: mijn man en mijn stiefzoon vertrokken met de wagen richting Vaison-la-Romaine, een stadje in de Provence waar we vlakbij een huisje huurden. Ik vertrok samen met onze 2 kindjes van 4 en 6 jaar met de TGV naar Avignon waar mijn man ons zou opwachten. Enerzijds vond ik dat ‘gesplitste’ vertrek niet zo geweldig, maar anderzijds deed het ook wel deugd: de tijd alleen met onze 2 kids op de trein was fantastisch, hen zien spelen en uitkijken naar het moment dat papa hen opwachtte in het station van Avignon.

We konden dus al ontspannen beginnen aan onze vakantie in een prachtige omgeving, temidden van wijngaarden en rust. De kindjes hadden de tijd van hun leven aan het zwembad, in de tuin en tussen de druiven. Mijn man ging de buurt verkennen op zijn skateboard en ging wandelen met de kindjes terwijl ik mijn looptraject aflegde. Heerlijk! En toch merkte ik dat ik blij was om mijn stiefzoon terug richting zijn mama te zien vertrekken. Na 10 dagen was het goed geweest. Wat liep er dan mis? Eigenlijk niets, echt niets opmerkelijks.

Maar hoe komt dan dat je je stiefkind beu bent als het niets verkeerd doet? Heel eerlijk? De bloedband en de behoeften rond het kerngezin, simpel en niet meer of niet minder dan dat. Als bemiddelaar en coach weet ik heel goed dat het goed doet voor een kind om over zijn mama te mogen praten terwijl ze er niet is. En dus hou ik mijn stiefzoon daar zeker niet in tegen. Ik zou het ook verschrikkelijk vinden moesten mijn eigen kinderen door iemand afgestraft worden als ze willen praten over de mensen die ze liefhebben. Maar als mens vond ik het na een tijdje niet meer zo leuk om op mijn tanden te moeten bijten telkens:

de afmetingen van het zwembad vergeleken werden met de afmetingen van het zwembad dat hij in Italië met zijn mama had er na het eten gezegd werd dat hij met zijn mama in Italië na het avondeten nog even ging zwemmen de bergen in Italië blijkbaar iets stijler waren dan die van de Provence de pizza’s in Italië lekkerder waren dan die in Frankrijk. Maar hoe ga je daar dan mee om? Je kan hem dat toch niet kwalijk nemen, hij is toch maar een kind!? Ja, dat klopt, en jij bent maar een mens. Maar je moet hier inderdaad wel iets mee om de vakantie te kunnen overleven.

7 Tips: Op vakantie met je stiefkind

1. Plaats je intentie! Als je vooraf bezig bent met doemscenario’s ligt je focus op … doemscenario’s. Het resultaat zal van diezelfde aard zijn. Begin met de voorbereidingen van je vakantie door alvast je focus te bepalen. Wat wil jij uit deze vakantie halen, is er iets dat je over jezelf wil leren, vanuit welke bril wil je naar je (stief)kinderen kijken, wie wil jij zijn voor je (samengesteld) gezin in een periode die voor iedereen ontspannend zou moeten zijn, …?
2. Ken je behoeften! Dit is misschien wel de moeilijkste opdracht. Dikwijls wijzen we de vinger naar de anderen om ons heen omdat ze ons niet geven wat wij nodig hebben. Maar hoe kan je van de anderen verwachten dat ze jouw behoeften beantwoorden als je je behoeften zelf nog niet eens kent? In persoonlijke coaching trajecten stel ik dikwijls de vraag: “wat heb je nodig, wat wil jij?”. In vele gevallen is het antwoord: “dat is een goeie vraag, ik weet het niet!”. Denk heel goed na over wat jij nodig hebt en hoe je omgeving je hiermee kan helpen.
3. Ja, je mag ook je stiefkinderen achter het behang willen plakken! In klassieke gezinnen hoor je het wel eens: ouders die soms hun kinderen achter het behang willen plakken. Heel normaal, het komt overal voor. Laat diezelfde uitspraak uit de mond van een plusouder over de stiefkinderen komen en je krijgt alom verontwaardiging als reactie. “Hoe durf je zoiets te zeggen, wat een slecht mens ben je dat je zo over de kinderen durft te spreken!” En toch bedoelt de stiefouder exact hetzelfde als de biologische ouder. Haal die “stief-lading” eraf en benadruk dat dit een gedachte is die bijna elke ouder wel eens voelt opkomen.
4. Leg je focus op wat voor jou belangrijk is! Telkens je afgeleid wordt door frustraties, denk je bij jezelf aan dat wat voor jou belangrijk is. Bedenk dan waar jij je aandacht aan wil geven: wil jij energie verliezen in frustraties of wil je energie krijgen van dingen die voor jou leuk zijn om je mee bezig te houden?
5. Durf de zaken te benoemen! Ik weet nog hoe ik enkele jaren geleden op een bepaald moment rustig aan mijn man zei dat ik even een overload had aan zijn zoon. Hij reageerde begripvol en zei: “ja, dat kan, maar hoe kan ik dat oplossen?”. Het feit dat hij me begripvol benaderde en mijn gevoel er mocht zijn zonder dat het daarom direct opgelost werd, loste het voor mij meteen op. Ik voelde me gewoon al opgelucht om dit te mogen zeggen zonder erop afgestraft te worden.
6. Volg je hart! Je zal tijdens je vakantie samen misschien de nood voelen om even tijd apart door te brengen, alleen met je eigen kinderen of echt me-time. Luister op dat moment naar wat je hart je ingeeft. Ga niet doen wat je denkt dat van je verwacht wordt. Als je tijd met de anderen doorbrengt om hen te plezieren terwijl je het zelf helemaal niet wil, zal niemand er plezier aan beleven, integendeel. Iedereen zal voelen dat jij er met tegenzin bij bent en zowel jij als de anderen zullen wensen dat je er beter niet bij was.
7. Verdeel je aandacht! Een samengesteld gezin bestaat uit verschillende relaties: de partnerrelatie, het kerngezin, de bloedbanden en stiefbanden. Zorg dat je momenten inplant waarop elk van die banden apart aandacht kan krijgen, al is het maar enkele minuten om bijvoorbeeld even samen naar de winkel te gaan met één van de kinderen apart. Hoe langer de vakantieperiode duurt, hoe belangrijker deze regel wordt.

Anja Pairoux